H ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ Η ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

Αντισεισμική θωράκιση σχολικών κτιρίων, προστασία μαθητών και εκπαιδευτικών.

Νέα, σύγχρονα, ασφαλή & λειτουργικά σχολεία

Συντυχάκης Μανώλης –Μέλος ΔΣ ΑΣΓΜΕ, Πρόεδρος Ένωσης Γονέων Δήμου Ηρακλείου,

Ηράκλειο, 22.01.2014

Κυρίες και κύριοι

Αγαπητοί γονείς & μαθητές

Το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε, είναι αν τα παιδιά μας είναι ασφαλή, τις 7 έως 10 ώρες, που βρίσκονται στο σχολείο, σε περίπτωση σεισμού.

Το ασφαλές και λειτουργικό σχολείο είναι καταλυτικός παράγοντας στη μόρφωση των παιδιών μας. Επηρεάζει τη απόδοση του μαθητή, τη δουλειά του εκπαιδευτικού. Αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Είναι στοιχείο σεβασμού και φροντίδας πριν απ' όλα του κράτους προς αυτά, που διαμορφώνει κριτήρια αισθητικής.

Για αυτούς τους λόγους είναι φανερό ότι η άσχημη κτιριακή υποδομή σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί στην παραπέρα διεύρυνση της ταξικής ανισότητας, στην κατηγοριοποίηση σχολείων, μαθητών, στις επιδόσεις τους. Δεν μπορεί να εξετάζεται το θέμα αυτό στα πλαίσια της σχέσης κόστους – οφέλους, όπως λένε οι φανατικοί  οπαδοί του «δημιουργικού καπιταλισμού». Το γνωρίζουν όλοι, ότι το παιδί, η φροντίδα, η μόρφωσή του, το μέλλον και οι ανάγκες του, κοστίζουν ακριβά!

Μπορεί να ακούμε καθημερινά για μεταρρυθμίσεις, «κοινωνία της πληροφορίας», «δια βίου μάθηση», για το λαμπερό κόσμο του ΙΝΤΕΡΝΕΤ, την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, των μαθητών, των σχολικών μονάδων.

Γνωρίζουμε όμως πολύ καλά πως αυτά τα «νέα» ανθίζουν σε υπόγειες αίθουσες, σε τάξεις χωρισμένες στα δυο με γυψοσανίδες, σε ακατάλληλα μισθωμένα κτίρια, σε σχολεία χωρίς αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, χωρίς γυμναστήριο, χωρίς βιβλιοθήκη, με τσιμεντένια προαύλια χωρίς ένα δέντρο, σε νηπιαγωγεία χωρίς παιδική χαρά.

Οι υποσχέσεις των κυβερνήσεων για επίλυση του προβλήματος είναι σαν τον ορίζοντα που συνεχώς απομακρύνεται. Πριν τις εκλογές μας παραπέμπουν στην επόμενη τετραετία, με τις γνωστές αντεγκλήσεις  για τις ευθύνες των προηγούμενων !

Αν σήμερα μιλάμε για τα αυτονόητα, μπορεί κανείς να συμπεράνει πως μεταχειρίζεται το μυαλό των παιδιών μια πολιτική που «πιάνει και καρφώνει και σκοτώνει…αρχίζοντας από τις πεταλούδες, φτάνει στη σκέψη» όπως λέει ο Παλαμάς.

Είναι εκείνοι που δεν έκαναν ΠΟΤΕ μα ΠΟΤΕ, ΚΑΜΊΑ ολοκληρωμένη μελέτη για την αντοχή των σχολικών κτηρίων και όσες έχουν γίνει δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Να σημειώσουμε, ότι η χώρα μας κατατάσσεται στην 1η θέση σεισμικής επικινδυνότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι η πιο σεισμογενής περιοχή της Ευρώπης (στην Ελλάδα εκλύεται το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης) και μια από τις πλέον σεισμογενείς περιοχές του κόσμου.

Οι συντηρήσεις, επισκευές και κατασκευές των σχολικών κτηρίων είναι μια ιστορία «αποκεντρωμένου» εγκλήματος…. Από την «Αποτύπωση του εκπαιδευτικού συστήματος» του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ) του ΥΠΕΠΘ (που καταγράφει διακριτικά τα προβλήματα), προκύπτει ότι στο 1/4 των σχολείων δεν γίνονται επισκευές, ενώ έχουν ζητηθεί από τους Δ/ντές. Τα στοιχεία του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας είναι αποκαλυπτικά !

Στοιχεία του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας  ·         10% των σχολείων (1.552 μονάδες) έχει χτιστεί πριν από 41 με 50 χρόνια, ·         15,1% πριν από 40 χρόνια, ·         21,3% πριν από 30 ·         μόνο το 20,9% χτίστηκε την τελευταία 20ετία.  η παλαιότητα αφορά σε ποσοστό 48,5% τα δημοτικά σχολεία,

Όλα τα κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν από το 1985 βασίζονται σε ανεπαρκείς κανονισμούς και, σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφισταμένων Κτιρίων, 3 στα 4 κτίρια της χώρας, δηλαδή 3 εκατ. κτίρια που χτίστηκαν πριν από το 1985, από τα περίπου 4 εκατ. κτίρια σε όλη την Ελλάδα, είναι παλαιά και χρειάζονται αντισεισμική ενίσχυση.

Κάποιοι πρωτοβάθμιοι έλεγχοι στα σχολεία έγιναν : Έγινε το 2001 (με αφορμή το σεισμό στην Πάρνηθα το 1999) για τα σχολεία που κτίστηκαν προ του 1959 και ολοκληρώθηκε το 2009 (9 χρόνια μετά!). Πραγματοποιήθηκε σε περίπου 6.000 σχολεία από τα συνολικά 14.500 της χώρας.

Το 2006 ανακοινώθηκε και η 2η φάση για τα σχολεία από 1959-1985. 13 χρόνια μετά την απόφαση για έναρξη της 1ης φάσης προσεισμικού ελέγχου δεν έχουν δοθεί ακόμη στη δημοσιότητα συγκεκριμένα στοιχεία, για τα αποτελέσματα. Η δε 2η φάση είναι ακόμη στον αέρα! ΠΡΟΧΕΙΡΟΤΗΤΕΣ, ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ, ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ! Πέρα απ' όλα αυτά. Ακόμη και ο πρωτοβάθμιος έλεγχος ποτέ δεν φτάνει. Πολύ δε περισσότερο, οι απλοί μακροσκοπικοί έλεγχοι που γίνονται από ιδιώτες και όχι από επίσημους φορείς της πολιτείας. Για να έχει κανείς πλήρη εικόνα, σύμφωνα με τους κανονισμούς του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, θα πρέπει να ακολουθήσουν ο δευτεροβάθμιος προσεισμικός έλεγχος για την αποτίμηση της σεισμικής ικανότητας με βάση αναλυτικότερους υπολογισμούς και έλεγχος ποιότητας των υλικών για όσα κτίρια προκύψει ανεπαρκής σεισμική ικανότητα.

Εδώ είναι ο κ. Σταύρος Τάσσου -ειδικός επιστήμονας- για να μας πει περισσότερα. Σε πόσες χρονολογικές κατηγορίες κατατάσσουμε τα σχολεία με βάση την ημερομηνία κατασκευής τους, για τις ανάγκες μιας αναλυτικής αποτίμησης της σεισμικής ικανότητας και σύνταξη μελέτης αποκατάστασης – ενίσχυσης για όσα κτίρια προκύψει τοπική ή γενική σεισμική ανεπάρκεια από το προηγούμενο στάδιο.

      

           

      Μελέτη του ΟΣΚ 2011

Ο ΟΣΚ ουσιαστικά δεν υφίσταται. Η χρηματοδότηση μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έχει σταματήσει. Οι πιστώσεις προς τις Σχολικές  Επιτροπές έχουν συρρικνωθεί κατά 60% με 70%. Κτηριολόγιο στο δήμο Ηρακλείου δεν υπάρχει. Το γονεϊκό κίνημα χρόνια τώρα διεκδικεί τη θεσμοθέτηση μητρώου έργων επισκευής και συντήρησης κάθε σχολικής μονάδας, όπου θα πιστοποιείται η καταλληλότητα του σχολικού κτιρίου από το φορέα που είναι υπεύθυνος για την εξασφάλιση της υγιεινής και ασφάλειας.

Η μοναδική καταγεγραμμένη εικόνα από το τμήμα δημοτικής περιουσίας του Δήμου Ηρακλείου

Αγαπητοί φίλοι

Είναι σε όλους γνωστό ότι πολλά σχολεία στο Νομό και ιδιαίτερα στο ενιαίο πολεοδομικό συγκρότημα Ηρακλείου έχουν κάνει τον κύκλο τους και δεν σηκώνουν καμία στατική ενίσχυση, ούτε καν επιδιόρθωση.

Το επισημαίνουμε αυτό, διότι χιλιάδες παιδιά κάνουν μάθημα μέσα σε ανέλεγκτα κτίρια, σε σχολικές αίθουσες που στην πλειονότητά τους είναι παμπάλαιες, χτισμένες με παλαιούς αντισεισμικούς κανονισμούς και ως εκ τούτου επικίνδυνες. Ολοκληρωμένη εικόνα δεν έχουμε ως Ένωση Γονέων Δήμου Ηρακλείου. Δεν φταίμε εμείς ούτε έχουμε τα μέσα. Ο δήμος Ηρακλείου ή δεν έχει καταγράψει την πραγματική κατάσταση των προβλημάτων (αμέλησε) άρα δεν την γνωρίζει ή την αποκρύβει. Το θέμα έχει έρθει αρκετές φορές στο ΔΣ Ηρακλείου,  ζητώντας από τη δημοτική αρχή να μας δοθεί πλήρης εικόνα. ΠΟΤΕ μα ΠΟΤΕ δεν έδωσε πλήρη εικόνα. Σαν να είναι απόρρητο, μυστικό.

  

Τα μόνα αποδεικτικά στοιχεία βρίσκονται :

-      στο 5ετές επικαιροποιημένο πρόγραμμα της πρώην Ν.Α. Ηρακλείου 2008-2012,

-      στο 4ετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Ηρακλείου 2011-2014, το οποίο όμως δεν αποτυπώνει την πλήρη εικόνα.

-     στις καταγγελίες συλλόγων γονέων, μαθητικών συμβουλίων

-       στις αυτοψίες μας σε σχολικές μονάδες

-      στην εμπειρία μας από την οπτική εξωτερική εικόνα κάποιων σχολείων.

Ένας από τους λόγους της εκδήλωσής μας, είναι και αυτός. Να ανοίξουμε το θέμα της καταγραφής του συνόλου των κτιριακών προβλημάτων και αναγκών, να καταδείξουμε και αναδείξουμε την επιτακτική ανάγκη αντισεισμικών ελέγχων των σχολικών κτιρίων και όπου χρειάζεται θωράκιση αυτών. Συγχωρέστε μας, αν σήμερα δεν παρουσιάζουμε όλα εκείνα τα σχολεία που έχουν πρόβλημα. Είναι γιατί ακόμα δεν τα γνωρίζουμε. Αυτό κάνουμε σήμερα.

Τι διαπιστώνουμε όμως έστω και αυτή την εικόνα που έχουμε :

1. Όροι υγιεινής και ασφάλειας για πάνω από το 85% των σχολικών κτιρίων δεν εξασφαλίζονται. Υπάρχουν σχολεία που στεγάζονται κάτω από πολυκατοικίες, δίπλα σε πρατήρια βενζίνης, σε κοντέινερ, σε υπόγειες αίθουσες, σχολεία σε ακατάλληλα δημόσια και ενοικιαζόμενα κτίρια, επικίνδυνα για την ασφάλεια και υγεία  των παιδιών. Ενώ, υπάρχουν νηπιαγωγεία και δημοτικά που συστεγάζονται με γυμνάσια και λύκεια, στον ίδιο χώρο. Κλασικό παράδειγμα το συγκρότημα του Γαζίου με 1000 μαθητές (Γυμνάσιο, Λύκειο, Δημοτικό). Με αυτή την κατάσταση τα ατυχήματα μέσα στις σχολικές αίθουσες και τα προαύλια, είναι καθημερινά, διαβαθμισμένης επικινδυνότητας, αλλά βέβαια δεν καταγράφονται από καμιά υπηρεσία, ενώ πουθενά δεν έχουμε εφαρμογή πρόληψης.

   

2. Για τις ειδικές ομάδες μαθητών ,το έγκλημα είναι πιο αποκαλυπτικό. Υποδομές για τα άτομα με κινητικές δυσκολίες έχει μόλις το 14,8% των σχολικών κτιρίων της χώρας. Σε μια τέτοια πραγματικότητα, νομοθετήθηκε η υποχρεωτική ένταξη των παιδιών με αναπηρία (που κανείς δεν ξέρει πόσα είναι) στα δημόσια σχολεία. Αυτό διευκολύνει την αύξηση της ζήτησης των ιδιωτικών ειδικών σχολείων, όπου οι αντισεισμικοί έλεγχοι φαντάζουν ουτοπία.

3. Το ίδιο συμβαίνει και με τη βρεφική και νηπιακή ηλικία. Όταν το 2007 το ΥΠΕΠΘ εφάρμοσε την υποχρεωτικότητα της νηπιακής αγωγής, χωρίς τις αντίστοιχες υποδομές, έστειλε στα ιδιωτικά σχολεία 35.000 νήπια, (8πλασίασε τη ζήτηση), καλώντας απλά τους εμπόρους των νηπίων να εξασφαλίζουν ένα (1) τετραγωνικό μέτρο για κάθε παιδί! Πόσο εξασφαλίζεται η ασφάλεια, η λειτουργικότητα όταν σε περίπτωση σεισμού το ένα παιδί θα πέφτει πάνω στο άλλο από τη βιασύνη τους να βγουν στο προαύλιο;

Από τους 20 δημοτικούς σταθμούς στο Δήμο Ηρακλείου, οι 15 είναι ιδιόκτητοι και 5 ενοικιαζόμενοι (Ι', ΙΑ', Θ', Παράρτημα Μητέρα, Κυπαρισσίου). Τα κτήρια αυτά είναι ανεπαρκή, δεν πληρούν ούτε τις προϋποθέσεις υγιεινής, πυρασφάλειας και αντισεισμικότητας, ενώ υπάρχει σταθμός που λειτουργεί σε όροφο πολυκατοικίας, χωρίς αυλή. Όσο δε για τους ιδιωτικούς σταθμούς ούτε συζήτηση. Είναι ακόμη χειρότερη η κατάσταση.

Προβλήματα Αντισεισμικής θωράκισης στο Νομό Ηρακλείου

Στο Ηράκλειο το μεγαλύτερο ποσοστό των σχολείων έχει ανεγερθεί με βάση τους παλιούς αντισεισμικούς κανονισμούς. Μεγάλος αριθμός, έχει ανεγερθεί, είτε χωρίς την τήρηση κανόνων, είτε δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με τους όρους κατασκευής τους.

Παλαιότερη έκθεση του καθηγητή του ΕΜΠ κ. Καρύδη, ο οποίος διενήργησε αυτοψία στα σχολεία του Νομού (παραγγελία για αυτοψία από Ν.Α. Ηρακλείου), υπάρχουν παρατηρήσεις σε περίπου 220 σχολικά κτίρια και συγκροτήματα. Πολλά εξ αυτών, είναι κατασκευής των αρχών του προηγούμενου αιώνα και πάντως προ του έτους 1958, παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα και χρήζουν άμεσης επέμβασης, ενίσχυσης και συντήρησης ή ατέλειες κατά τη διαδικασία  αναστήλωσης, επισκευής, κ.λ.π. Ενδεικτικά αναφέρουμε : 1ο Γυμνάσιο & 1ο Λύκειο Καπετανάκειο, 3ο Λύκειο στην Λ. Δημοκρατίας,  6ο Γυμνάσιο Παλαιά Εμπορική, 3ο Δημοτικό Ανωγειανό, 53ο – 54ο & 3ο Ειδικό Δημοτικό και Νηπιαγωγείο σχολικό συγκρότημα πρώην Ακαδημίας, 4ο Γυμνάσιο & 4ο Λύκειο οδού Φιλιππουπόλεως, 24ο & 31ο Δημοτικό σχολικό συγκρότημα Γερωνυμάκειο, 23ο δημοτικό, 15ο δημοτικό, 9ο νηπιαγωγείο, 36ο δημοτικό, κ.ά.).

       

Η πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου είχε εκπονήσει το 2008 ένα ελάχιστο πρόγραμμα στατικής ενίσχυσης των σχολικών συγκροτημάτων του Νομού. Το πρόγραμμα αυτό επικαιροποιήθηκε το 2010. Είναι δηλαδή επίκαιρο το πρόγραμμα, αλλά και το κόστος υλοποίησής του.

Συγκεκριμένα :

-        έλεγχο κτιρίων 400.000 ευρώ

-        στατικής ενίσχυσης  7.053.286 ευρώ

-        κόστος επισκευών 1.900.000 ευρώ

-        ανέγερση σχολικών κτιρίων 103.500.000 ευρώ

-        αγορά οικοπέδων  23.882.273 ευρώ

-        Για νέα έργα (κατασκευή σχολικών κτιρίων – προσθήκες αιθουσών) 15.650.000 ευρώ

-        Μουσικό Σχολείο Ηρακλείου : Ολοκλήρωση κτιριακών εργασιών στο 1.600.000 ευρώ

-        Σχολείου Ευρωπαϊκής Παιδείας : 800.000 ευρώ για  αγορά ακινήτου, εξασφάλιση των κονδυλίων για την ανέγερση του σχολικού συγκροτήματος του.

Μεταξύ άλλων προέβλεπε την κατασκευή :

1.        Ολοήμερου 13ου Νηπιαγωγείου, Λεωφ. Κνωσού 236, Άγιος Ιωάννης, Δήμος Ηρακλείου - 1.600.000

2.        Σχολικού συγκροτήματος Α/βάθμιας Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο και Δημοτικό) Ασήμι, Δήμος Γόρτυνας- 4.500.000

3.        Σχολικού συγκροτήματος Α/βάθμιας Εκπαίδευσης, 52ο Δημοτικό Σχολείο και 61ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου, Γιάννη Αθητάκη 44, Εσταυρωμένος - 4.000.000

4.        Ολοήμερου Νηπιαγωγείου Αρχανών, Δήμος Αρχανών - Αστερουσίων - 2.000.000

5.        Νηπιαγωγείου και προσθήκη αιθουσών στο Δημοτικό Σχολείο Μοχού Δ. Χερσονήσου - 850.000

6.        Δημοτικό σχολείο Κουνάβων, Δήμος Αρχανών - Αστερουσίων, προσθήκη 4 αιθουσών - 775.000

7.        Δημοτικό σχολείο Αντισκάρι Δήμου Φαιστού - 400.000

8.      Προσθήκη  αιθουσών στο 10ο Γυμνάσιο Δήμου Δ. Ηρακλείου (Γιόφυρος) – 1.500.000

Το συνολικό κόστος για ελέγχους, στατική ενίσχυση, επισκευές κτιρίων, αγορά οικοπέδων και κατασκευή σχολείων ανέρχεται στα 154.785.559 ευρώ.

Αυτό το πρόγραμμα πάγωσε. Καμία απολύτως ενέργεια δεν έκανε κανένας Δήμος του Νομού Ηρακλείου όχι για την επίλυσή τους, αλλά δεν ενδιαφέρθηκαν καν να επικαιροποιήσουν το πρόγραμμα αυτό. Μεγαλύτερη αξία για την ανθρώπινη ζωή έχει η περιβόητη παραλιακή του Ηρακλείου που δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ για την μετατροπή της σε μια απέραντη καφετέρια , το τερατούργημα του πολιτιστικού κέντρου το οποίο θα παραδοθεί βορά στους επιχειρηματικούς ομίλους, τύπου Λαμπράκη. Την ίδια στιγμή ο κίνδυνος να θρηνήσουμε θύματα από έναν καταστρεπτικό σεισμό φαντάζει ένα σοβαρό ενδεχόμενο. Με τα χρήματα που έχουν δοθεί σε αυτά θα μπορούσε να έχει λυθεί 2 φορές το πρόβλημα της σχολικής στέγης στο Ηράκλειο.

Από την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης (όπως αποτυπώνεται στους πίνακες), απορρέει ότι χρήζουν άμεσης επέμβασης οι σχολικές μονάδες.

Αγαπητοί γονείς, εργαζόμενοι

Σήμερα, ως γνωστόν, αρμόδιοι για τη συντήρηση και την αντισεισμική θωράκιση των σχολικών κτιρίων είναι οι δήμοι. Υπηρεσίες Τεχνικών Υπηρεσιών των δήμων όμως δεν υπάρχουν, με εξαίρεση το Δήμο Ηρακλείου, που και αυτή με τα υπάρχοντα τεχνικά μέσα και την υποστελέχωση, δε μπορεί να ανταποκριθεί από μόνη της στους αυξημένης βαρύτητας, δευτεροβάθμιους ελέγχους των σχολείων.

Οι ευθύνες πετάγονται σαν το μπαλάκι του πινγκ-πονγκ από τον ένα αρμόδιο φορέα στον άλλο αναρμόδιο φορέα και αντίστροφα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Καπετανάκειο σχολείο (στεγάζει 1ο ΓΕΛ, 1ο Γυμνάσιο, Εσπερινό). Καρκινοβατεί η ολοκλήρωση των εργασιών. Από την Περιφέρεια το μπαλάκι πετάχτηκε στο δήμο. Κόλλησε στα κριτήρια και τις προϋποθέσεις που θέτει το ΕΣΠΑ και η ολοκλήρωση της υποστήλωσης του κτιρίου φαντάζει γιγάντιο επίτευγμα.

Επίσης, 3ο ΕΠΑΛ. Ακατάλληλο κτίριο, με σοβαρούς κινδύνους. Η εκτίμηση που γίνεται στο επιχειρησιακό 4ετές πρόγραμμα του Δήμου Ηρακλείου, ευθέως μιλά για θύματα σε περίπτωση σεισμού. Αδιαφορία για το γεγονός ότι δεκάδες παιδιά με ειδικές ανάγκες του ΕΕΕΕΚ στον Αϊ Γιάννη το Χωστό είναι σε κοντέϊνερ, χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας.

      

Η πληθυσμιακή έκρηξη στην πόλη του Ηρακλείου κυρίως από νέα ζευγάρια σε αναπτυσσόμενες  περιοχές της πόλης τα προηγούμενα 20 χρόνια δημιούργησαν την ανάγκη περισσότερων και νέων σχολικών κτιρίων, όπως για παράδειγμα Μεσαμπελιές, Κορώνι – Μαγαρά, Μαλάδες – Φοινικιά, Γάζι, κ.λ.π.  Τόσο η ελλιπής χρηματοδότηση όσο και η δραματική μείωση αυτής τα τελευταία 4 χρόνια,  οδήγησε σε μετατροπή σχολικών μονάδων σε πολυθέσια σχολεία, άρα και σε συμπτύξεις τμημάτων με πληθώρα μαθητών, πάνω από το επιτρεπτό. Εξανάγκαζε το Υπουργείο, η ΠΔΕ και ο Δήμος τις διευθύνσεις σχολείων, να μετατρέπουν αίθουσες πολλαπλών χρήσεων σε αίθουσες διδασκαλίας αφού τις χώριζαν με γυψοσανίδες στα 2 ή στα 3. Αποθήκες, εργαστήρια, ακόμη και φυλάκια σχολικών φυλάκων τα μετέτρεπαν σε αίθουσες διδασκαλίας. Χαρακτηριστικό, απτό παράδειγμα το 5ο Γυμνάσιο Ηρακλείου.

Η έλλειψη δημοσίων κτιρίων κυρίως στην πόλη του Ηρακλείου, έχει σαν αποτέλεσμα αρκετές σχολικές μονάδες να στεγάζονται σε μισθωμένα κτίρια. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στα νηπιαγωγεία.

Στο Νομό Ηρακλείου κατά το σχολικό έτος 2009-2010 σε μισθωμένα κτίρια στεγάζονταν 52 νηπιαγωγεία, 9 δημοτικά σχολεία και 3 λύκεια .

Επιχειρησιακό πρόγραμμα δήμου Ηρακλείου 2011-2014

Στο Δήμο Ηρακλείου, με στοιχεία του τμήματος δημοτικής περιουσίας του Δήμου για το οικονομικό έτος 2013, μισθώνονται κτίρια που στεγάζουν 84 σχολεία (12 Δημοτικά, 71 Νηπιαγωγεία, 1ο ΕΠΑΛ Αλ/σσού). Το συνολικό ετήσιο κόστος ενοικίων ανέρχεται στα 322.810,92 ευρώ. Με το ποσό αυτό σ' ένα χρόνο θα είχε ήδη γίνει ο στατικός έλεγχος των σχολικών μονάδων. Αυτός όμως είναι ο άναρχος χαρακτήρας του συστήματος. Ξέρει μόνο να σχεδιάζει για τις ανάγκες των πολυεθνικών, των σχολαρχών κατάρτισης και άλλων επιχειρηματικών  συμφερόντων. Είναι μανούλες στις απολύσεις, να υποβαθμίζουν και να συγχωνεύουν σχολεία, να βαφτίζουν αίθουσες διδασκαλίας τα υπόγεια, τους διαδρόμους και τα πλατύσκαλα, να κλείνουν πυλωτές, να μετατρέπουν τα εργαστήρια σε αίθουσες διδασκαλίας, να στοιβάζουν σχολεία και νηπιαγωγεία σε ακατάλληλα μισθωμένα κτίρια, μέσα σε πολυκατοικίες κλπ.

Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει και με την εξεύρεση κατάλληλων οικοπέδων, κυρίως στην πόλη του Ηρακλείου. Ακόμα κι εκείνα τα οικόπεδα που ήδη έχουν χαρακτηριστεί ως σχολική στέγη, σήμερα κινδυνεύουν από αποχαρακτηρισμούς λόγω λογικών πιέσεων των ιδιοκτητών. Πολλοί καταφεύγουν στα δικαστήρια και δικαιώνονται. Για να χτιστεί ένα σχολείο χρειάζονται περίπου 20 αποφάσεις (κι άπειρες εργατοώρες των γονέων για τη διεκδίκησή τους) αλλά μόνο μια απόφαση για να ακυρωθεί!

Για όλα αυτά ποιος θα αξιολογήσει εκείνους που ζητούν τώρα μέσω της περιβόητης αξιολόγησης την “κεφαλή επί πίνακι” εκπαιδευτικών, μαθητών, καλώντας τους γονείς να βάλλουν βαθειά το χέρι στην τσέπη;

Από το 1999 η ευθύνη για τα σχολικά κτίρια πέρασε από το κράτος στους Δήμους. Από τότε η πορεία χρηματοδότησης των έργων επισκευής και συντήρησης από το Υπ. Εσωτερικών βαίνει συνεχώς μειούμενη.

Οι Δήμοι, αποδέχτηκαν τον «Καλλικράτη» και στις σχολικές επιτροπές, αλλάζοντας το χαρακτήρα τους και προσαρμόζοντάς τις στις δομές των «Καλλικρατικών» Δήμων και στο «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ» της αγοράς. 

Προτάσσουν τα «Έξυπνα Σχολεία» με Αισθητήρες διοξειδίου του άνθρακα, φυσικό δροσισμό και αερισμός, γκαζόν στις στέγες, κάμερες, και κανένα δέντρο στο προαύλιο, που για να συνεχίσουν να λειτουργούν μετά το πρώτο δίμηνο χρειάζεται μόνιμος ηλεκτρονικός για συντήρηση ενώ τα σχολεία δεν έχουν μόνιμους εκπαιδευτικούς, ούτε επιστάτη, καθαρίστρια, γραμματέα, φύλακα, βιβλιοθηκονόμο.

Η αντισεισμική αγωγή ανατίθεται πλέον σε ιδιώτες, στις Μ.Κ.Ο., όπως “η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης”, στα προγράμματα κατάρτισης εθελοντών πολιτικής προστασίας και στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα PATCH για την πολιτική προστασία. Όλα αυτά είναι έξω από την πραγματικότητα των σχολείων, χωρίς κανένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντισεισμικής θωράκισης και με διαχείριση κονδυλίων με αδιαφάνεια στο όνομα του εθελοντισμού. Αναπάντητα τα αγωνιώδη ερωτήματα των εκπαιδευτικών τι θα κάνουν με το παιδί κινητικών προβλημάτων, πως θα ανοίξουν δρόμο διαφυγής στις αίθουσες, όπου τα θρανία απέχουν 40 εκ. και φτάνουν μέχρι την πόρτα, πώς θα μπορέσουν να ηρεμήσουν και να προφυλάξουν τριάντα 6χρονα την ώρα του σεισμού από τους σοβάδες που θα πέφτουν βροχή, λόγω της υγρασίας που καταγράφεται στο 70% των σχολείων της χώρας ;

Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχει:

α) Ελάχιστη έως μηδαμινή ενημέρωση των εκπαιδευτικών και των μαθητών,

β) Έλλειψη ενός σχεδίου άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των επιπτώσεων,

γ) Έλλειψη ενημερωμένου συνόλου τεχνικών και διοικητικών μηχανισμών που είναι αναγκαίοι για την προώθηση και επίλυση των προβλημάτων.

Η Κρίση οξύνει το πρόβλημα

Η βάρβαρη αυτή αντιμετώπιση στην εποχή της καπιταλιστικής κρίσης και του Καλλικράτη, εντείνει το πρόβλημα της αντισεισμικής θωράκισης δραματικά. Κι απ' τη μύγα ξύγκι !

Από τη μία θέλουν την εγκληματική συνάθροιση πολλών παιδιών, διαφόρων ηλικιών, για πολύ περισσότερες ώρες, σε κτήρια παλιά, επιβαρημένα, για να αναμένουν μαζεμένα  - πειθήνιοι πελάτες- τον χορηγό τους. Από την άλλη η εκμετάλλευση των σχολικών κτηρίων κατά τις απογευματινές ώρες και από διάφορες άλλες πληθυσμιακές ομάδες, με ευθύνη του Δήμου στη λογική της επιχειρηματικής αξιοποίησής τους και της «δια βίου μάθησης».

Η νέα φιλοσοφία είναι, ότι το σχολικό κτήριο πρέπει πλέον να φέρνει λεφτά στον δήμο. Το σχολικό κτήριο πρέπει να είναι επικερδής επιχείρηση τις κατασκευαστικές εταιρίες που θα το εκμεταλλεύονται και με τους οικοδόμους στην ανεργία. Τα σχολεία μας θα γίνουν ΡΙΚΟΜΕΞ.

Οι  Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ ) είναι ένα τέτοιο εργαλείο.

Τα οικόπεδα που είναι χαρακτηρισμένα ως χώροι ανέγερσης σχολείων, ιδιοκτησία του ΟΣΚ Α.Ε μέχρι πρότινος – τώρα έχουν περάσει στην ιδιοκτησία των δήμων (επιχειρήσεων) – δίνονται χάρισμα στους ιδιώτες να χτίσουν σχολεία με τις συμπράξεις, με άμεση επιβάρυνση στην ποιότητα αφού το κέρδος μπαίνει πρώτο.

Η ρεμούλα των ΣΔΙΤ... Ο «κούκος αηδόνι» θα στοιχίσουν στον ελληνικό λαό τα 27 σχολεία που αποφάσισε η κυβέρνηση να κατασκευαστούν με τη μέθοδο των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Η κατασκευή των σχολείων αυτών θα στοιχίσει 105.100.000 ευρώ, δηλαδή 2,9 εκατ. ευρώ το καθένα, έναντι 1,6 εκατ. ευρώ που στοιχίζουν τα σχολεία που κατασκευάζει σήμερα ο ΟΣΚ. Ενα τεράστιο κόστος 2,5 φορές επάνω. Μόνο το κόστος του ιδιώτη συμβούλου που θα προσληφθεί για την προκήρυξη των διαγωνισμών ανέρχεται σε 1,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου όσο ένα σχολείο!

Οι ιδιώτες θα έχουν και την άμεση εκμετάλλευση των χώρων, αλλά και την συντήρησή τους. Θα λειτουργούνΙΝΤΕΡΝΕΤ καφέ, πάρκινγκ, βιβλιοπωλεία και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες προς πώληση. Πως αλλιώς θα κάνουν απόσβεση, πως θα ανακάμψει ο τζίρος και οι υπερχρεωμένες στις τράπεζες μεγαλο-κατασκευαστικές εταιρείες. Εκτός όλων των άλλων, “ο κόσμος το 'χει τούμπανο” για τα κονέ και τις δοσοληψίες δημάρχων με τις εταιρείες αυτές.

Τα σχολεία θα καταντήσουν όπως εκείνα των Συμπράξεων στην Αγγλία, όπου έχουμε:

·  Φτηνιάρικες κατασκευές, σε αργούς χρόνους! Ασυνέπεια στους όρους και κενά στις εργασίες. Φέσια σε όλους τους τομείς. Ελλιπής εξοπλισμός. Κακή συντήρηση (θέρμανση, καθαριότητα κ.ά. )!

·  Για να μειώσουν το κόστος ρίχνουν το κόστος των υλικών - μειώνουν το προσωπικό των υπηρεσιών δίνουν χώρους για ιδιωτικές χρήσεις.

·  Οι Δήμοι αναγκάζονται να καλύπτουν διαρκώς ελλείμματα.

·  Μαύρες συνθήκες εργασίας για φύλακες, καθαριστές.

·  Τα κυλικεία περνούν σε αλυσίδες ιδιωτών με συμβάσεις 25 χρόνων και πουλάνε σκουπιδοτροφές στους μαθητές.

·  Σχολικά κτίρια απαγορευμένα για δραστηριότητες μαθητών, γονιών, εκπαιδευτικών, συλλογικών εκφράσεων της γειτονιάς.

Μα θα πούνε πάλι κάποιοι το κράτος έχει αποτύχει!

Είναι φανερό πως δεν είναι η έλλειψη χρημάτων ή η κρατική ανικανότητα η αιτία της ανύπαρκτης σεισμικής θωράκισης των σχολείων, αλλά οι πολιτικές όλων των κυβερνήσεων που περάσανε και ο καπιταλιστικός χαρακτήρας του κράτους, που βλέπει και το σχολείο ως ευκαιρία επένδυσης του κεφαλαίου.

 Έτσι εξηγείται, γιατί οικόπεδα (ιδιοκτησίας ΟΣΚ) δεν χτίζονταν για πολλά – πολλά χρόνια, περιμένοντας τα ΣΔΙΤ. Τέτοιες περιπτώσεις εδώ στο Ηράκλειο είναι το σχολείο του Κοκκίνη Χάνι στο Δ. Γουβών και Δημοτικό – νηπιαγωγείο Γουβών.

Παράδειγμα κατασκευής κτιρίων με ΣΔΙΤ και κατασκευή με τη μέθοδο δημοσίων έργων

Με τις ΣΔΙΤ και τον Καλλικράτη το σχολικό κτίριο θα περάσει εξ’ ολοκλήρου στα χέρια των ιδιωτών, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα ουσιαστικού ελέγχου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Οι ελεύθεροι χώροι ανακατανέμονται και το κέρδος θα μπει πάνω από την ασφάλεια των παιδιών μας όπως πάντα.

Γι’ αυτό και η Ένωση Γονέων είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην προοπτική ιδιωτικοποίησης των σχολικών υποδομών, την αποκέντρωση βασικών αρμοδιοτήτων από τον κεντρικό σχεδιασμό του κράτους στην τοπική διοίκηση και την εναρμόνισή τους με τις ανάγκες της αγοράς. Το σχολικό κτίριο οφείλει να είναι δημόσια κοινωνική ιδιοκτησία.

Τι προτείνουμε

9.    Καταγραφή κτηριολογικής κατάστασης σχολείων. Να δοθούν όλες οι εκθέσεις προσεισμικού ελέγχου. Άμεσα αποκατάσταση ασφάλειας των κτιρίων.

10. Άμεση απομάκρυνση από τα σχολεία, των επιχειρηματικών δράσεων που προκαλούν πυρκαγιές, εκρήξεις, έκλυση επικίνδυνων χημικών.

11. Αναγκαστικές απαλλοτριώσεις οικοπέδων στα ήδη χαρακτηρισμένα οικόπεδα και να αρχίσουν οι ανεγέρσεις σχολείων με όλη την αναγκαία υποδομή και εξοπλισμό που απαιτούν οι σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες.

12. Άμεσος χαρακτηρισμός οικοπέδων ως σχολική στέγη σε περιοχές που αναπτύσσονται πληθυσμιακά και που ήδη υπάρχει ανάγκη ή θα προκύψει στο άμεσο μέλλον η ίδρυση νέων σχολείων, Βασιλιές, Μεσαμπελιές, Κορώνι Μαγαρά, Φιλοθέη, Γάζι, κ.ά.

13. Να αγοραστούν όλα τα αναγκαία προτεινόμενα οικόπεδα.

14. Να εκδοθούν πιστοποιητικά καταλληλότητας και να θεσπιστεί μητρώο επισκευών και συντήρησης για όλα τα σχολεία.

15. Προστασία κάθε ελεύθερου χώρου, ιδίως στις πυκνοδομημένες περιοχές του Ηρακλείου και απόκτηση νέων χώρων

16. Προγράμματα Αντισεισμικής «αγωγής» ενταγμένα μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία.

17. Ανάπτυξη της έρευνας με τη διάθεση της χρηματοδότησης, του απαιτούμενου ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού.

18. Κατάργηση κάθε επιχειρηματική δράσης στην εκπαίδευση.

19. Αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% του τακτικού κρατικού προϋπολογισμού.

20.  Δημόσια σχολεία πρωινά, σύγχρονα και ασφαλή.

Οι γονείς αδυνατούν να συμβιβαστούν με τη σημερινή πραγματικότητα. Η ασφάλεια των παιδιών σε περίπτωση σεισμού, η παιδαγωγική λειτουργικότητα των σχολείων, είναι αναγκαία - πολύ περισσότερο σήμερα - που απαιτείται η επιμήκυνση του χρόνου παραμονής των παιδιών στα σχολεία. Αυτοί που θέλουν το σχολείο να προετοιμάζει το παιδί για «τις ανάγκες της αγοράς», θεωρούν αναγκαίο για να πετύχει καλύτερα ο στόχος τους, να εγκαταστήσουν την αγορά την ίδια και τους ανθρώπους της μέσα στο σχολικό κτίριο.

Επιπλέον μέτρα  υπουργείων, υπηρεσιών, δήμων, περιφέρειας

1.  Ολοκληρωμένο - αξιόπιστο σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου σε κάθε σχολείο.

2.  Εκσυγχρονισμό - ενίσχυση μηχανισμού επέμβασης με συμμετοχή Δήμων και εργαζομένων.

3.  Η βοήθειας στο σεισμό δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στο εθελοντισμό, στο φιλότιμο των εκπαιδευτικών, της Πυροσβεστικής, του ΕΚΑΒ, μηχανικών, άλλων ειδικών δυνάμεων, αλλά απαιτείται να ενισχυθεί ηθικά, υλικά και επιστημονικά.

4.  Επαρκές ποσοτικά - ποιοτικά προσωπικό, αναγκαία υποδομή (ειδικά μηχανήματα, εξοπλισμός, κλπ.).

5.  Σχέδιο κινητοποίησης ειδικού μηχανισμού ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, σε κάθε σχολείο.

6.  Σχέδια εκτάκτων αναγκών για την πρόσβαση των μονάδων υγείας στις πληγείσες σχολικές μονάδες και περιοχές, εφαρμογή ειδικών μέτρων κυκλοφορίας.

7.  Πεζοδρόμια ασφαλή, επαρκή, χωρίς εμπόδια (κάγκελα, μπάρες) για ασφαλή διαφυγή.

Τα παιδιά μας, όμως, χρειάζονται δημόσιο δωρεάν σχολείο. Το ενιαίο 12χρονο βασικό υποχρεωτικό σχολείο που προτείνουμε ως Ένωση Γονέων, η ΑΣΓΜΕ, δεν χωρίζεται σε βαθμίδες και επικαθήμενα τμήμα, όπως γίνεται σήμερα για πολλούς λόγους (παιδαγωγικούς, κ.ά. Λόγους). Το ενιαίο πρέπει να ισχύσει και στη συγκρότηση των σχολικών μονάδων, διατηρώντας οι κατηγορίες ηλικιών την αυτονομία χώρου τους. Αυτό, εκτός των άλλων εξοικονομεί πόρους.

Η πραγματική ανάγκη είναι να οργανώσουμε τις σχολικές μονάδες με βάση τα ανθρώπινα μέτρα, με κριτήρια παιδαγωγικά, υγιεινής και ασφάλειας, τις ανάγκες της κάθε ηλικίας. Γενικά πρέπει να πρυτανεύσει η αρχή ότι κανένα 12χρονο σχολείο δεν πρέπει να έχει περισσότερους από 450 μαθητές (δύο τμήματα κατά τάξη). Ότι η οικοδόμηση ή η διευθέτηση του χώρου των σχολικών κτιρίων μπορεί να γίνει σε μορφή κυψελών ανά 4 ή 6 το πολύ τμήματα (σε κάθε τμήμα 1-15 παιδιά για τις πρώτες 4 τάξεις και 1-20 παιδιά για τις υπόλοιπες), που θα περιλαμβάνει η καθεμιά όχι μόνο αίθουσες αλλά και αίθριο, εξόδους διαφυγής σε περίπτωση σεισμού. Στην υποδομή του σχολείου θα πρέπει να συμπεριληφθούν όσα χρειάζονται για την οργάνωση της σχολικής ζωής, παίρνοντας υπόψη την αισθητική και φυσική αγωγή και γενικότερα την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των μαθητών.

Το σύγχρονο και ασφαλές σχολικό κτίριο, προϋποθέτει, επαρκείς αίθουσες, υποδομή για ιατρική πρόληψη και υγιεινή, εξοπλισμένα εργαστήρια, γυμναστήρια, αίθουσες μουσικής, μουσικά όργανα, βιβλιοθήκες, τραπεζαρίες και σχετικό με την παιδαγωγική τους λειτουργία σχεδιασμό.

Μήπως κοστίζει πολύ αυτή η πρόταση; Κατηγορηματικά όχι. Για τους περίπου 48.000 μαθητές του Ν. Ηρακλείου, απαιτούνται το πολύ 110 τέτοια σχολεία στη θέση των πολλαπλάσιων ακατάλληλων κτιρίων που υπάρχουν σήμερα. Βεβαίως αυτό προϋποθέτει δωρεάν μεταφορά των μαθητών με αποκλειστικά σχολικά λεωφορεία. Προϋποθέτει κοινωνική ιδιοκτησία της γης, κεντρικό σχεδιασμό για τη λαϊκή στέγη και πολλές άλλες παραμέτρους που είναι εκτός του θέματος αυτής της εκδήλωσης. Έχει όμως σημασία, κουβεντιάζοντας για την ανάγκη νέων σχολείων, να δει κανείς ενιαία την κατασκευή σχολικού κτιρίου με την ασφάλεια αυτού και την παιδαγωγική - πρακτική λειτουργία του.

Αν θέλουμε ν' αγαπήσουν το σχολείο τα παιδιά και οι έφηβοι, πρέπει το σχολείο να ‘ναι ελκυστικό. Η σωστή κι ολοκληρωμένη διαπαιδαγώγηση της προσωπικότητας πραγματώνεται μέσα από τη ζωή στο σχολείο σε σύνδεση με το κοινωνικό - χωρικό περιβάλλον.

Αγαπητοί οικοδόμοι, εργαζόμενοι γονείς

Για να ανοίξει ο δρόμος γι' αυτήν την ελπιδοφόρα προοπτική πρέπει να απαιτήσουμε άμεσα τη συγκρότηση ενός Ενιαίου Δημόσιου Φορέα Αντισεισμικής Θωράκισης για την υλοποίηση των έργων αντισεισμικής θωράκισης και κατασκευών, στον οποίο θα υπαχθούν οι σημερινές διαφορετικές δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί καθώς και τη γενναία χρηματοδότηση απ' τον κρατικό προϋπολογισμό. Να απαιτήσουμε  ολοκληρωμένο σχεδιασμό που να προωθεί ισόρροπα αφ' ενός δομικού χαρακτήρα μακροπρόθεσμα μέτρα για την πρόληψη των σεισμικών επιπτώσεων και αφ' ετέρου μέτρα άμεσης απόδοσης για την καλύτερη αντιμετώπιση της κατάστασης μετά από έναν καταστροφικό σεισμό.