Ερώτηση με θέμα «Λήξη του ΕΣΠΑ και απεντάξεις έργων» κατέθεσαν προς τον υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Χρήστο Σπίρτζη, βουλευτές του ΚΚΕ.
Την Ερώτηση υπογράφουν οι βουλευτές Μανώλης Συντυχάκης, Σάκης Βαρδαλής, Γιάννης Γκιόκας, Χρήστος Κατσώτης, Νίκος Καραθανασόπουλος, Γιώργος Λαμπρούλης, Νίκος Μωραΐτης, Κώστας Στεργίου και Σταύρος Τάσσος.
Η Ερώτηση αναφέρει:
«Το ΕΣΠΑ 2007-2013 λήγει στις 31-12-2015 και δεν θα υπάρξει άλλη παράταση ή πρόγραμμα γέφυρα που θα μεταφέρει στο ΣΕΣ 2014-2020 το υπόλοιπο της χρηματοδότησης έργων που δεν κατάφεραν να την απορροφήσουν ολόκληρη για οποιοδήποτε λόγο. Αντίθετα, μόνο στο βαθμό που σε ένα έργο ολοκληρώθηκε μέρος εργασιών που μπορεί να θεωρηθεί αυτοτελές (ως φυσικό, οικονομικό και λειτουργικό αντικείμενο), μόνο τότε το υπόλοιπο του έργου -που θα είναι για τον ίδιο λόγο αυτοτελές- θα μπορεί να ενταχθεί ως αυτοτελές στο ΣΕΣ, στο βαθμό που θα πληροί τα νέα πιο αυστηρά κριτήρια επιλεξιμότητας και αιρεσιμότητας του ΣΕΣ.
Αυτή η πραγματικότητα μεταφράζεται σε απεντάξεις έργων, μισοτελειωμένα έργα με αμφίβολη προοπτική ολοκλήρωσης, απαιτήσεις αποζημιώσεων και σε απλήρωτους εργαζόμενους για τελεσθείσες εργασίες.
Ο πραγματικός αριθμός των έργων ΕΣΠΑ που ενδέχεται να διακοπεί η χρηματοδότησή τους είναι άγνωστος. Όμως σ’ αυτή την κατηγορία είναι τα 350 έργα των δήμων που αποσπάστηκαν το 2013 με κυβερνητική απόφαση από τα ΠΕΠ Περιφερειών και μεταφέρθηκαν στην ΕΕΤΑΑ ΑΕ (Ανώνυμη Εταιρεία) του Υπουργείου Εσωτερικών, με συνυπευθυνότητα της ΚΕΔΕ.
Σε πολλά απ’ αυτά τα έργα διακόπηκε η χρηματοδότησή τους με ευθύνη της κυβέρνησης μετά τον Απρίλη του 2015 για ένα εξάμηνο και συνεχίστηκε μέσα Οκτώβρη. Αντίστοιχη εμπλοκή πληρωμών, περίπου τετράμηνη, υπήρξε το καλοκαίρι του 2014. Συνέπεια της στάσης πληρωμών ήταν η διακοπή των εργασιών και η καθυστέρηση των χρονοδιαγραμμάτων για διάστημα 6-10 μηνών.
Σήμερα ασκείται από την κυβέρνηση ένας χονδροειδής εκβιασμός. Με την πίεση "να προλάβουμε να απορροφήσουμε ό,τι μπορούμε από το ΕΣΠΑ μέχρι 31-12-2015" και "να αποφύγουμε την απένταξη", απαιτούν να ολοκληρωθούν μέσα σε ένα δίμηνο όσα δεν έγιναν στο δεκάμηνο της στάσης πληρωμών, διαδικασία που σε πολλές περιπτώσεις είναι ανέφικτη για τεχνικά καθαρά λόγους.
Αυτή η πραγματικότητα μεταφράζεται σε τεράστια πίεση προς αυτοαπασχολούμενους και γενικότερα μικρούς εργολάβους, που δεν έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τα έργα και θα αντιμετωπίσουν χρεοκοπία με σημαντικές αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους.
Οι μεγαλοεργολάβοι, όπως δείχνει και η πρόσφατη νέα αναθεώρηση συμβάσεων ΣΔΙΤ, έχουν τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης και πρόσθετης χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν απειλούνται με διακοπή της χρηματοδότησης. Άλλωστε, το "παράθυρο" για επανένταξη στο νέο ΣΕΣ μπορεί να αξιοποιηθεί σε τέτοιες περιπτώσεις. Πρακτικά, ένα μεγάλο έργο μπορεί εύκολα να τμηθεί σε μικρότερα αυτοτελή κομμάτια, ορισμένα απ’ τα οποία θα ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης. Αντίθετα, τα μικρά έργα που αφορούν αυτοαπασχολούμενους μικροεργολάβους δεν μπορούν να διαχωριστούν σε επιμέρους αυτοτελή κομμάτια.
Την ίδια στιγμή κυκλοφορούν φήμες πως μεγαλοεργολάβοι, με οικονομική άνεση και μεγαλύτερες προσβάσεις στον κρατικό μηχανισμό, θα "διευκολυνθούν" να προλάβουν, εμφανίζοντας εικονικά σε λογαριασμούς ως εκτελεσθείσες, εργασίες που δεν θα έχουν γίνει, αλλά θα γίνουν μετά τις 31-12-2015.
Τέλος, καθώς το ύψος των συμβάσεων φαίνεται να ξεπερνά τα διαθέσιμα του ΕΣΠΑ, αρκετές εργασίες που θα γίνουν (ή θα εμφανιστούν ότι έγιναν) μέχρι 31-12-2015, μάλλον δεν θα μπορούν να πληρωθούν. Είναι πιθανό επίσης να μείνουν απλήρωτες και μετέωρες οι εργασίες, που λόγω της προαναφερθείσας κατάστασης, εκτελούνται από 4-12-2015 ως 31-12-2015.
Είναι σαφές ότι το πρόβλημα θα πάρει εκρηκτικές διαστάσεις γύρω στην Πρωτοχρονιά, με “κανόνια” εργολάβων και δήμων, με απλήρωτα συνεργεία και εργάτες για τις εργασίες του Δεκέμβρη και μισοτελειωμένα έργα που θα είναι ανοικτές πληγές.
Η ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική εντάσσεται στη γενικότερη πολιτική ΕΕ - άρχουσας τάξης για επιτάχυνση της συγκέντρωσης στον κατασκευαστικό κλάδο, με τη χρεοκοπία αυτοαπασχολούμενων μικροεργολάβων να αποτελεί εργαλείο για αυτή την επιτάχυνση.
Μια ακόμα φορά αποδεικνύεται πως μόνο ο Ενιαίος Κρατικός Φορέας Κατασκευών της εργατικής λαϊκής οικονομίας και εξουσίας, ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός της κοινωνικοποιημένης παραγωγής μπορεί να ικανοποιήσει τις συνδυασμένες λαϊκές ανάγκες, εξασφαλίζοντας προτεραιότητες στα έργα με γνώμονα τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες, σχεδιασμό και υλοποίησή τους με τις μικρότερες συνολικές δαπάνες, με σχέσεις εργασίας και μισθούς που να καλύπτουν τις ανάγκες των εργαζομένων, με προστασία της τοπικής οικονομίας, του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο κ. Υπουργός,
- Πόσα έργα του ΕΣΠΑ έχουν απενταχθεί και σε ποια κατάσταση βρίσκονταν;
- Τι προτίθεται να κάνει η κυβέρνηση για τα έργα ΕΣΠΑ που αφορούν μικρές εργολαβίες η ολοκλήρωση των οποίων εμποδίστηκε λόγω της κυβερνητικής στάσης πληρωμών και τώρα απειλούνται με διακοπή και απένταξη;
- Πώς προτίθεται η κυβέρνηση να διασφαλίσει τα δικαιώματα των εργαζόμενων στα έργα ΕΣΠΑ; Ειδικά των εργαζόμενων στα έργα ΕΣΠΑ που απειλούνται με διακοπή της χρηματοδότησης λόγω ολοκλήρωσης του ΕΣΠΑ και αδυναμία ολοκλήρωσης του έργου λόγω της διακοπής της χρηματοδότησης την προηγούμενη περίοδο;
- Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης απέναντι στο ενδεχόμενο το ύψος των συμβάσεων να ξεπεράσει τα διαθέσιμα του ΕΣΠΑ; Τι προτίθεται να κάνει σε μια τέτοια περίπτωση;
- Πώς θα διασφαλίσει την καταβολή των κονδυλίων για όλες τις συμβάσεις ΕΣΠΑ που αφορούν αυτοαπασχολούμενους και μικροεργολάβους;
- Πώς απαντά στις φήμες περί προνομιακής μεταχείρισης ορισμένων μεγαλοεργολάβων που θα εμφανίσουν ως τελεσθείσες, εργασίες που στην πραγματικότητα θα ολοκληρωθούν το 2016, για να εισπράξουν προνομιακά κονδύλια από το ΕΣΠΑ;».
