Οι μεγαλέμποροι και η Κυριακή αργία

Την εκτίμησή του για την κίνηση του δεκαημέρου των εκπτώσεων 1-9 Νοέμβρη εξέδωσε το Ινστιτούτο Εμπορίου και υπηρεσιών της ΕΣΕΕ. Τα συμπεράσματα είναι αποκαλυπτικά και ενισχύουν την πεποίθηση ότι η κατάργηση της Κυριακής αργίας δεν έχει στόχο να βοηθήσει τους αυτοαπασχολούμενους και μικρούς ΕΒΕ να ανασάνουν, αλλά να συμβάλλει στον αφανισμό τους, προς όφελος των μεγάλων εμπορικών ομίλων. Ορισμένα αποσπάσματα από το κείμενο της ΕΣΕΕ:

-- «(Των εκπτώσεων) προηγήθηκε ένας "άνομβρος Οκτώβρης" σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας και της αναμονής του δεκαημέρου. Οι καταναλωτές όπως ήταν αναμενόμενο μετέφεραν τις αγορές τους σε εκείνο το μήνα που τους "συνέφερε" περισσότερο. Υπάρχει σε όλους ένας διάχυτος φόβος μήπως ο υπόλοιπος Νοέμβριος απορροφήθηκε από την Κυριακή 3 Νοεμβρίου και το δεκαήμερο των εκπτώσεων (...) Το γενικότερο κλίμα σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα ήταν αρνητικό σε σχέση με το μέτρο των εκπτώσεων. Τα καταστήματα κινήθηκαν γενικά σε χαμηλά ποσοστά εκπτώσεων (...) Λόγω της αναμονής των εκπτώσεων του Νοεμβρίου ο Οκτώβρης παρουσίασε μεγάλη πτώση πωλήσεων στις περισσότερες περιπτώσεις».
Η ΕΣΕΕ παραδέχεται ότι τα λεφτά στον οικογενειακό κορβανά είναι μετρημένα και ότι οι εκπτώσεις και οι Κυριακές δεν αυξάνουν τον συνολικό τζίρο των καταστημάτων. Αντίθετα, ο Οκτώβρης πριν τις εκπτώσεις ήταν «άνομβρος» και το ίδιο περιμένουν και για τον υπόλοιπο Νοέμβρη. Ολη η κίνηση και ο τζίρος του διμήνου, συγκεντρώθηκε στις εκπτώσεις και στην Κυριακή αργία.

-- «Στην Αττική (...) η Ερμού και οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων κατέγραψαν αυξημένη κίνηση τόσο την Κυριακή 3 Νοεμβρίου όσο και σε όλη την εκπτωτική βδομάδα (...) Οι περιφερικές αγορές παρουσίασαν υποτονική κίνηση την Κυριακή και λίγο καλύτερα την εκπτωτική εβδομάδα -όπως πάντα την πρώτη του Νοέμβρη- χωρίς όμως σημαντικές διαφοροποιήσεις».
Η ΕΣΕΕ ομολογεί ότι η κίνηση στις εκπτώσεις και την Κυριακάτικη αργία απορροφήθηκε κατά κανόνα από τον κεντρικό εμπορικό δρόμο της Αθήνας και τα πολυκαταστήματα, δηλαδή τους «μεγάλους» της αγοράς. Οι αυτοαπασχολούμενοι και μικροί ΕΒΕ στο υπόλοιπο κέντρο της Αθήνας και στις γειτονιές της Αττικής, πάτωσαν στην κυριολεξία από κίνηση και εισπράξεις την πρώτη Κυριακή των ενδιάμεσων εκπτώσεων.
-- «Η γενικότερη εικόνα είναι ότι οι εκπτώσεις το συγκεκριμένο δεκαήμερο βοήθησαν μόνο τις μεγάλες αλυσίδες που το πελατολόγιο είναι απρόσωπο, ενώ στις μικρές επιχειρήσεις δημιούργησε σύγχυση στο καταναλωτικό κοινό».
Ομολογείται κυνικά ότι τα μέτρα της κυβέρνησης ευνοούν μόνο τους μεγάλους και επιταχύνουν αντί να επιβραδύνουν την αντικειμενική τάση στον καπιταλισμό να συρρικνώνονται οι μικροί στον ανταγωνισμό με τα μεγαθήρια του εμπορίου. Συμπληρωματικά στα παραπάνω, ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης του Βόρειου Τομέα της Αττικής (Δήμοι Πεντέλης, Κηφισιάς, Μεταμορφώσεως, Πεύκης - Λυκόβρυσης, Αμαρουσίου, Ψυχικού - Φιλοθέης, Χολαργού - Παπάγου, Νέας Ιωνίας, Βριλησσίων, Αγίας Παρασκευής, Χαλανδρίου και Ηρακλείου), Κ. Μανιάτης ομολόγησε τις προάλλες ότι «κατά την πρώτη εφαρμογή του μέτρου την προηγούμενη Κυριακή (σ.σ. 3/11) δεν αυξήθηκε ο τζίρος των επιχειρήσεων, παρά το γεγονός ότι το άνοιγμα των καταστημάτων συνέπεσε με τις εκπτώσεις και τον καλό καιρό».

Το πρόσχημα των «τοπικών ιδιαιτεροτήτων»

Η ΕΣΕΕ, βέβαια, εκπροσωπεί τα συμφέροντα των μεγάλων του εμπορίου. Δεν έχει «καημό» για τους αυτοαπασχολούμενους και μικρεμπόρους. Χαρακτηριστική γι' αυτό είναι η πρότασή της να μειωθούν κατά 13% επιπλέον οι μισθοί στο εμπόριο, μέτρο που ωφελεί κατά κανόνα όσους απασχολούν μισθωτή εργασία στις επιχειρήσεις τους και ιδιαίτερα όσους έχουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων.
Μέσα απ' αυτή τη διαδικασία, επιδιώκει να τραβήξει τους μικρούς εμπόρους, που μπορεί να απασχολούν έναν ή δύο εργαζόμενους σε συμμαχία με τους καπιταλιστές εμπόρους και τα πολυκαταστήματα, δηλαδή τους ανταγωνιστές τους, που τους ξεκληρίζουν, πατώντας στην ψυχολογία ότι και ο μικρός που δε μπορεί να τα βγάλει πέρα, ωφελείται από τη μείωση των μισθών. Αλλά ο αυτοαπασχολούμενος, ο μικρέμπορος, ό,τι και αν γίνει, δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό με τα μεγαθήρια.
Στο ίδιο κείμενο, η ΕΣΕΕ γράφει: «Το γεγονός πως πρόκειται για την πρώτη φορά εφαρμογής της ενδιάμεσης εκπτωτικής περιόδου, εκ των πραγμάτων δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ασφαλή συμπεράσματα αναφορικά με την αποδοτικότητα ή μη του μέτρου». Και με αυτή την εκτίμηση, η ΕΣΕΕ από τη μια μεριά κλείνει το μάτι στους «μικρούς», τους οποίους θέλει να τραβήξει προς την πλευρά των μεγαλεμπόρων, για να τους αποκόψει από τη δυνατότητα συμμαχίας με τους εμποροϋπάλληλους και συνολικά την εργατική τάξη. Από την άλλη, το μέτρο που λέει πως πρέπει να δοκιμαστεί, είναι δεδομένο ότι θα έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της τάσης συρρίκνωσης των μικρών προς όφελος των μεγάλων...
Εξίσου αποκαλυπτική είναι και η επιστολή του προέδρου της ΕΣΕΕ προς τους αντιπεριφερειάρχες, όλης της χώρας, που είχαν την αρμοδιότητα να καθορίσουν μέχρι τις 8/11/2013 πόσες Κυριακές το χρόνο θα μπορούν να είναι ανοιχτά τα καταστήματα στην περιοχή ευθύνη τους, πλέον των εφτά Κυριακών που ορίζει ο νόμος 4177/2013.
Γράφει μεταξύ άλλων ο Β. Κορκίδης: «Ως γενικό συμπέρασμα μπορεί να εξαχθεί ότι οι αντιπεριφερειάρχες διαβουλεύτηκαν με τις τοπικές κοινωνίες τους και αποφάσισαν στη συντριπτική τους πλειοψηφία ανάλογα με τις ανάγκες των περιοχών τους, που ήταν και το ζητούμενο». Δηλαδή, η βήμα βήμα κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας γίνεται με το άλλοθι των «τοπικών ιδιαιτεροτήτων», το οποίο σιγοντάρει ανοιχτά η ΕΣΕΕ, ανοίγοντας το δρόμο στη χωρίς περιορισμούς λειτουργία των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου. Χρησιμοποιεί μάλιστα και το ψέμα, αφού στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Εμπορικοί Σύλλογοι δεν τάχθηκαν υπέρ του να ανοίγουν τα καταστήματα περισσότερες από εφτά Κυριακές το χρόνο.
Ο Β. Κορκίδης κάνει ξεχωριστεί αναφορά στην Περιφέρεια της Αττικής και ευχαριστεί τον Περιφερειάρχη επειδή «η προσωπική σας προτροπή προς τους Αντιπεριφερειάρχες των 8 τομέων της Αττικής έπιασε τόπο, καθώς οι αποφάσεις για το λεκανοπέδιο στο μεγαλύτερο μέρος τους αντανακλούν τις θέσεις της πλειοψηφίας του τοπικού εμπορικού κόσμου που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά». Ξανά με πρόσχημα τα «ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά», η ΕΣΕΕ βάζει από την πίσω πόρτα την κατάργηση της Κυριακής αργίας.
Αλλά ακόμα και εκεί που τα μαγαζιά ανοίγουν, λόγω του ότι η περιοχή χαρακτηρίζεται «τουριστική», ποιος συγκεντρώνει τον τζίρο; Μήπως και εκεί οι μικρέμποροι δε συνθλίβονται από τα πολυκαταστήματα; Μήπως στις τουριστικές περιοχές το άνοιγμα των καταστημάτων όλο το χρόνο έχει ανακόψει την αντικειμενική τάση για συγκεντροποίηση; Η απάντηση είναι αυτονόητα «όχι».

Το ζήτημα του ελεύθερου χρόνου

Υπάρχουν δύο ακόμη ζητήματα. Το ένα, του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων στο εμπόριο και σε όποιον άλλο κλάδο μελλοντικά εφαρμοστεί το μέτρο (υπάρχουν τομείς των υπηρεσιών, τράπεζες, που καραδοκούν, θέλοντας να λειτουργούν και την Κυριακή), αλλά και των αυτοαπασχολουμένων και των μικρεμπόρων. Τους τον καταργούν. Τους αναγκάζουν σε 7 μέρες δουλειά, δηλαδή σκλαβιά, χωρίς τη δυνατότητα ξεκούρασης, αναζωογόνησης της εργατικής δύναμης.
Ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για όσους τους καλλιεργούν την ψυχολογία ότι διευκολύνονται να ψωνίσουν, αφού τις άλλες μέρες εργάζονται. Είναι ψέμα. Ως τώρα πώς τα κατάφερναν; Το δεύτερο, είναι οι εργασιακές σχέσεις των εμποροϋπαλλήλων. Γίνονται λάστιχο, αφού θα αναγκάζονται να δουλεύουν με βάση τις μέρες και τις ώρες που θέλουν οι καπιταλιστές του εμπορίου, εντατικοποιώντας τους τη δουλειά. Που σημαίνει ένταση της εκμετάλλευσης για μεγαλύτερη κερδοφορία.

πηγη: Ριζοσπαστης